Gıda üretimi, çevre üzerinde kaçınılmaz bir baskı oluşturmaktadır. Günlük yiyecek seçimleriniz, diyetinizin genel sürdürülebilirliğini büyük ölçüde etkileyebilir. Vejetaryen ve vegan diyetler daha çevre dostu olma eğiliminde olsa da, herkes et yemekten tamamen vazgeçmek istemez.
Hızlı Konu Başlıkları
Gıdanın Çevresel Etkisi
İnsan tüketimi için gıda üretimi ile birlikte çevresel bir maliyet gelir.
Dünya nüfusunun artmasıyla birlikte gıda, enerji ve su talebi artmaya devam ediyor ve bu da gezegenimizde artan strese yol açıyor.
Bu kaynaklara olan talep tamamen önlenemezken, gıda konusunda daha sürdürülebilir kararlar almak için bu kaynaklar hakkında eğitim almak önemlidir.
Tarımsal Arazi Kullanımı
Tarım söz konusu olduğunda değiştirilebilir ana faktörlerden biri arazi kullanımıdır. Dünyanın yaşanabilir arazilerinin yarısının şu anda tarım için kullanılmasıyla, arazi kullanımı gıda üretiminin çevresel etkisinde büyük rol oynamaktadır (1). Daha spesifik olarak, hayvancılık, kuzu eti, koyun eti ve peynir gibi belirli tarım ürünleri, dünyadaki tarım arazilerinin çoğunu kaplar (2).
Otlak meralar ve hayvan yemi yetiştirmek için kullanılan araziler dikkate alındığında, küresel tarım arazisi kullanımının %77’sini hayvancılık oluşturmaktadır (2). Bununla birlikte, dünyadaki kalorilerin sadece %18’ini ve dünya proteininin %17’sini oluşturuyorlar (2). Endüstriyel tarım için daha fazla arazi kullanıldığından, vahşi yaşam alanları yer değiştiriyor ve çevreyi bozuyor.
Olumlu bir kayda göre, tarım teknolojisi 20. yüzyıl boyunca ve 21. yüzyıla doğru büyük ölçüde gelişti (3). Teknolojideki bu gelişme, aynı miktarda gıda üretmek için daha az tarım arazisi gerektirerek birim arazi başına mahsul verimini artırdı ( 4 ).
Sürdürülebilir bir gıda sistemi oluşturmak için atabileceğimiz bir adım, orman arazilerinin tarım arazisine dönüştürülmesinden kaçınmaktır ( 5 ). Bölgenizdeki bir arazi koruma topluluğuna katılarak yardımcı olabilirsiniz.
Sera Gazları
Gıda üretiminin bir diğer önemli çevresel etkisi, küresel emisyonların yaklaşık dörtte birini oluşturan gıda üretimi ile sera gazlarıdır (2). Başlıca sera gazları arasında karbondioksit (CO2), metan, azot oksit ve florlu gazlar bulunur ( 6 ). Sera gazları, iklim değişikliğinden sorumlu olduğu iddia edilen başlıca faktörlerden biridir (7, 8, 9, 10, 11). Gıda üretiminin katkıda bulunduğu %25’lik payın %31’ini besi hayvanı ve balıkçılık, %27’sini bitkisel üretim, %24’ünü arazi kullanımı ve %18’ini tedarik zinciri oluşturmaktadır.2).
Farklı tarım ürünlerinin değişen miktarlarda sera gazına katkıda bulunduğu göz önüne alındığında, gıda seçimleriniz, bir bireyin neden olduğu toplam sera gazı miktarı olan karbon ayak izinizi büyük ölçüde etkileyebilir. Sevdiğiniz birçok yiyeceğin tadını çıkarmaya devam ederken karbon ayak izinizi azaltmanın bazı yollarını öğrenmek için okumaya devam edin.
Su Kullanımı
Su çoğumuz için sonsuz bir kaynak gibi görünse de, dünyanın birçok bölgesinde su kıtlığı yaşanıyor. Tarım, dünya çapındaki tatlı su kullanımının yaklaşık %70’inden sorumludur ( 12 ). Bununla birlikte, farklı tarım ürünleri üretimleri sırasında değişen miktarlarda su kullanır. Üretilecek en yoğun su ürünleri peynir, kuruyemiş, çiftlik balıkları ve karidesler olup, bunu süt inekleri izlemektedir.2 ).
Bu nedenle, daha sürdürülebilir tarım uygulamaları, su kullanımını kontrol etmek için büyük bir fırsat sunmaktadır. Bunun bazı örnekleri, sprinkler üzerinde damla sulamanın kullanılması, yağmur suyunun su mahsulleri için tutulması ve kuraklığa dayanıklı mahsullerin yetiştirilmesini içerir.
Gübre Akışı
Geleneksel gıda üretiminin bahsetmek istediğim son büyük etkisi, ötrofikasyon olarak da adlandırılan gübre akışıdır. Ekinler gübrelendiğinde, fazla besin maddelerinin çevredeki çevreye ve su yollarına girme potansiyeli vardır ve bu da doğal ekosistemleri bozabilir.
Organik tarımın buna bir çözüm olabileceğini düşünebilirsiniz, ancak bu mutlaka böyle değildir (13). Organik tarım yöntemlerinin sentetik gübreler ve böcek ilaçları içermemesi gerekirken , tamamen kimyasal içermemektedir. Bu nedenle, organik ürünlere geçiş, akış sorunlarını tamamen çözmez.
Bununla birlikte, organik ürünlerin geleneksel olarak yetiştirilen muadillerine göre daha az pestisit kalıntısına sahip olduğu gösterilmiştir ( 14 ). Çiftliklerin gübre uygulamalarını bir tüketici olarak doğrudan değiştiremeseniz de, örtü bitkilerinin kullanımı ve akışı yönetmek için ağaç dikme gibi daha çevre dostu seçenekleri savunabilirsiniz.
Daha Sürdürülebilir Yemenin Yolları
Et tüketimi söz konusu olduğunda dahi, daha sürdürülebilir bir şekilde yiyebileceğiniz bazı yollar işte burada.
Yerel Yemek Yemek Önemli Mi?
Karbon ayak izinizi azaltmak söz konusu olduğunda, yerel yemek yemek yaygın bir öneridir. Yerel yemek yemek sezgisel olarak mantıklı görünse de, çoğu gıda için sürdürülebilirlik üzerinde beklediğiniz kadar fazla bir etkisi yok gibi görünüyor – başka faydalar sunabilir. Son veriler, ulaşım bir gıdanın toplam sera gazı emisyonlarının yalnızca küçük bir miktarını oluşturduğundan, yediğiniz şeyin nereden geldiğinden çok daha önemli olduğunu gösteriyor ( 15 ).
Bu, sığır eti gibi çok daha yüksek emisyonlu yiyecekler yerine kümes hayvanları gibi daha düşük emisyonlu bir gıdayı seçmenin, yiyeceklerin nereden geldiğine bakılmaksızın daha büyük bir etkiye sahip olduğu anlamına gelir. Bununla birlikte, yerel yemenin karbon ayak izinizi azaltabileceği bir kategori, kısa raf ömürleri nedeniyle hızlı bir şekilde taşınması gereken, çabuk bozulabilen gıdalardır.
Çoğu zaman, bu gıdalar hava kargosuyla taşınır ve genel emisyonlarını deniz yoluyla taşımaya göre 50 kata kadar önemli ölçüde artırır (2). Bunlar esas olarak kuşkonmaz, yeşil fasulye, çilek ve ananas gibi taze meyve ve sebzeleri içerir. Gıda tedarikinin yalnızca çok küçük bir miktarının hava yoluyla taşındığını belirtmek önemlidir – çoğu, büyük gemiler veya karadan kamyonlarla taşınır.
Bununla birlikte, yerel yemek yemenin, daha sürdürülebilir tarım uygulamaları kullanan yerel üreticileri desteklemek, mevsimlere göre yemek yemek, yemeğinizin tam olarak nereden geldiğini ve nasıl üretildiğini bilmek gibi başka faydaları da olabilir.
Orta Derecede Kırmızı Et Tüketimi
Et, süt ve yumurta gibi protein açısından zengin gıdalar, diyet emisyonlarımızın yaklaşık %83’ünü oluşturur ( 16 ). Toplam karbon ayak izi açısından, sığır ve kuzu eti listede en üst sırada yer alıyor. Bunun nedeni, geniş arazi kullanımı, besleme gereksinimleri, işleme ve paketlemedir. Ayrıca inekler, sindirim sürecinde bağırsaklarında metan üreterek karbon ayak izine daha fazla katkıda bulunur.
Örneğin, kümes hayvancılığı, bir kg et başına 6 kg, balık 5 kg ve yumurta 4,5 kg CO2 eşdeğeri üretir. Bir karşılaştırma olarak, kırmızı et, kümes hayvanları, balık ve yumurta için bir pound et başına sırasıyla 60kg, 6 kg, 5kg ve 4,5kg CO2 eşdeğeri. Bu nedenle, daha az kırmızı et yemek, karbon ayak izinizi önemli ölçüde azaltabilir.
Sürdürülebilir yerel üreticilerden otla beslenmiş kırmızı et satın almak, sera gazı emisyonlarını biraz azaltabilir, ancak veriler, genel olarak kırmızı et tüketiminin azaltılmasının daha fazla etkisi olduğunu gösteriyor (17).
Daha Fazla Bitki Bazlı Protein Yiyin
Etik bir omnivor olmayı teşvik etmenin bir başka etkili yolu, daha fazla bitki bazlı protein kaynağı yemektir. Tofu, fasulye, bezelye, kinoa, kenevir tohumu ve fındık gibi gıdalar, çoğu hayvansal protein ile karşılaştırıldığında önemli ölçüde daha düşük karbon ayak izine sahiptir (2).
Bu bitki proteinlerinin besin içeriği, hayvansal proteinlerle karşılaştırıldığında büyük ölçüde farklılık gösterse de, protein içeriği uygun porsiyon boyutlarıyla eşleştirilebilir. Diyetinize daha fazla bitki bazlı protein kaynağı eklemek, hayvansal gıdaları tamamen ortadan kaldırmanız gerektiği anlamına gelmez. Ne kadar hayvansal protein yediğinizi azaltmanın bir yolu, proteinin yarısını bitki bazlı bir tarifte tüketmektir.
Örneğin, geleneksel bir biber tarifi yaparken, kıyılmış etin yarısını tofu parçalarıyla değiştirin. Bu şekilde etin lezzetini alırsınız, ancak hayvansal protein miktarını azaltmış olursunuz, bu da o yemeğin karbon ayak izini azaltır.
Gıda İsrafını Azaltın
Tartışmak istediğim etik bir omnivore olmanın son yönü, gıda israfını azaltmaktır. Küresel olarak, gıda atıkları sera gazı üretiminin %6’sını oluşturuyor (2 , 18 , 19). Bu aynı zamanda tedarik zinciri boyunca yetersiz depolama ve taşımadan kaynaklanan kayıpları da hesaba katarken, bunun çoğu perakendeciler ve tüketiciler tarafından gıdaların çöpe atılmasından kaynaklanmaktadır.
Yiyecek israfını azaltmanın bazı pratik yolları şunlardır:
- Dondurulmuş meyve ve sebzeleri önümüzdeki birkaç gün içinde kullanmayı düşünmüyorsanız satın almak
- balık, tüm etlerin en kısa raf ömrüne sahip olanlardan birine sahip olduğundan, vakumla kapatılmış dondurulmuş balık satın almak
- meyve ve sebzelerin tüm yenilebilir kısımlarını kullanmak (örneğin brokoli sapları)
- yerel süpermarketinizde varsa reddedilen ürün kutusunu alışveriş yapın
- belirli bir süre için ihtiyacınız olandan daha fazla yiyecek satın almamak
- satın almadan önce bozulabilir gıda maddelerinin tarihlerini kontrol etmek
- tam olarak ne satın alacağınızı bilmeniz için haftalık öğünlerinizi planlamak
- ertesi gün veya iki gün içinde kullanmayacağınız bozulabilir gıdaları dondurmak
- buzdolabınızı ve kilerinizi düzenleyin, böylece neye sahip olduğunuzu bilirsiniz
- artık kemik ve sebzelerden stok yapmak
- Etrafta oturduğunuz çeşitli yiyecekleri kullanmak için tariflerle yaratıcı olmak
Yiyecek israfını azaltmanın bir başka yararı da, size bakkaliye için çok para kazandırabilmesidir. Gıda israfını ve karbon ayak izinizi azaltmaya başlamak için yukarıdaki yöntemlerden bazılarını uygulamayı deneyin.
Sonuç Olarak
Gıda üretimi, arazi kullanımı, sera gazları, su kullanımı ve gübre akışı yoluyla önemli miktarda küresel emisyondan sorumludur.
Bundan tamamen kaçınamasak da, daha etik bir şekilde yemek yemek karbon ayak izinizi büyük ölçüde azaltabilir.
Bunu yapmanın ana yolları arasında kırmızı et tüketimini azaltmak, daha fazla bitki bazlı protein tüketmek ve gıda israfını azaltmak yer alıyor.
Yiyeceklerle ilgili kararlarınızın bilincinde olmak, gelecek yıllarda sürdürülebilir bir gıda ortamını ilerletmek için uzun bir yol kat edebilir.
