Ramazan ayı süresince oruç tutan bireylerin öğün sayısı ve beslenme düzeninde değişiklikler görülmekte. Ramazan sonrası geçiş süreci olan bayram günlerinde bu değişimi gündelik hayata uyarlamak için neler yapmalı? “Ramazan bayramında beslenme nasıl olmalıdır?”ı öneriler ile inceleyelim…
Orucun bitmesi ile bayramda normal beslenme düzenine geçiş olmaktadır. Bu nedenle bazı bireyler psikolojik olarak daha fazla yemek yeme eğilimi gösterebilir. Böyle davranan bireyler Ramazan kutlamalarında çok büyük öğünler halinde yemek tüketmektedir. Bu tarzda beslenenlerde artmış insülin konsantrasyonu, polimorfik ventriküler taşikardi ve ani kalp ölümü geceleri yemekten sonra daha sık görülmektedir. Aşırı yemek yiyen bazı bireylerde bilinç kaybı, yüksek vagal ton ve otonomik aktivite, yüksek kan glukoz seviyesi ve insülin salgılanması, oluşabilir. Bazı bireylerin büyük miktarlarda besinleri tüketmeleri yüksek otonomik aktiviteye ve insülin salgılanmasına neden olmaktadır.
Ramazan ayı sırasında yılın diğer zamanlarına kıyasla diyet kalıplarında büyük değişmeler olmaktadır. Ramazan bayramında en yaygın uygulama büyük miktarlarda karbonhidratlar ve yağdan zengin besinlerin büyük miktarlarda tüketilmesidir ki bundan sakınılmalıdır. Besinlerin ılımlı miktarlarda tüketilmesine dikkat edilmelidir. Ramazandan sonra diyet normal diyetten farklı olmamalıdır. Öğünler dengeli olmalıdır.
Hızlı Konu Başlıkları
Bunun için dikkat edilmesi gerekenler:
- Ramazandan sonra HbA1c, vücut ağırlığı, kan basıncı, lipid profili kontrol edilmelidir.
- Diyet sağlıklı ve dengeli bir kalıba sahip olmalıdır.
- Ramazandan sonra diyet normalden farklı olmamalıdır. Öğünler kompleks karbonhidratları, örneğin tam tahıllar, tam buğday ekmeği, yağsız et, kurubaklagiller meyveler ve sebzeleri içermelidir.
- Aşırı besin tüketmek ek enerjilerin alınmasına neden olmaktadır.
- Dengeli, besin öğelerinden zengin öğünler, önerilen miktarlarda proteinler, vitaminler ve minerallerin alınmasını, yerine konmasını sağlar.
- Yağsız/yarım yağlı süt, yoğurt, düşük yağlı peynir ve yağsız et kullanılmalıdır.
- Yağlı besinler, saflaştırılmış besinler, tatlılar, junk besinlerin tüketilmesi aşırı beslenmeye neden olabilir.
Sağlıklı ve dengeli beslenme besinlerin çeşitliğine dayanmaktadır. Günlük gereksinim duyulan enerji ve besin ögelerinin besinlerle vücuda alınması gerekmektedir. Besin gruplarından sağlıklı seçimler, besinlerin renk çeşitliliği, yapısal özellikleri, bireyin sağlık ve hastalık durumu, yaş ve cinsiyet, fiziksel aktivite ve fizyolojik (gebe ve emziklilik ) durumlarına, besinlerin posa, yağ, tuz ve eklenmiş şeker içerikleri dikkate alınarak yapılmalıdır. Türkiye ‘ye özgü beslenme alışkanlıklarına dayanan besin grupları “Sağlıklı Yemek Tabağı” olarak geliştirilmiştir.
Ramazan & Vücut
Ramazanda orucun vücut fizyolojisi ve biyokimyasal, hematolojik ve metabolik parametreler üzerindeki etkisi farklıdır. Ramazanda oluşan metabolik değişmeler ılımlı ve geri dönüşlüdür. Orucun fizyolojik etkileri kan şekerini, kolesterol ve sistolik kan basıncını düşürmektedir. Orucun sindirim sistemi ve sinir sistemi için bir fizyolojik dinlenme olduğu, metabolizmayı normale döndürdüğü vurgulanmaktadır. Ramazan ayı ve oruç aynı zamanda bireyler açısından kendini düzenleme, kendini arıtma ve eğitme ayıdır. Ramazan sonunda bu beklentilerin sağlanması umulmaktadır. Bireyler diyet kalıplarına dikkat ederlerse bazı bağımlılıklardan kurtulabilir, sağlıklı bireylere dönüşebilir.
Eğer Ramazan sırasında dersler öğrenilmişse, ramazan bayramında beslenme ve sonrası için diyet yönünden doğru tercih ve uygulamaları kazanılmıştır. Ayrıca Ramazan yıl boyunca beslenme ve yaşam tarzı değişikliklerinin gerçekleştirilmesi için de ideal bir ortamdır. Bu ay boyunca kazanılan disiplinin, sağlık açısından yararları kalıcı olmalı, desteklenmelidir. En önemlisi bu değişiklikler sadece Ramazanla sınırlı değildir. Ramazan orucu yılın diğer kalan kısmında da yararlı yaşam değişikliklerini yapmak için bir başlama noktası, bu değişiklikler için yönlendirici ve hızlandırıcı olmalıdır. Ramazan sadece bir oruç süresi ve dinsel heyecan değil, bu ayda kazanılan disiplin aynı zamanda bütün yaşam tarzında, sağlık ve ağırlık denetiminde değişmeleri kontrol etmek için de yıl boyunca fırsat olarak kullanılabilir.
